महात्मा गान्धीको १५२ औँ जन्मजयन्ती: आफ्नो जन्मदिन कसरी मनाउने गर्थे बापू ?

काठमाडाैं । भारतको राष्ट्रपिता महात्मा गान्धीको आज १५२ औं जन्मजयन्ती हो । भारत र विश्वका धेरै स्थामनमा गान्धी र उनका विचारहरु अझै जीवन्त छन।

भारतरत्न मोहनदास करमचन्द गान्धी अर्थात महात्मा गान्धीलाई मानिसहरु मायाले ‘बापू’ भनेर सम्बोधन गर्थे। बापूको जन्मदिन भारतमा गान्धी जयंतीको रूपमा मनाईन्छ।

उनको १५२ औं जन्मजयन्तीमा सबै प्रकारको सेवा कार्य गरिनेछ। गान्धी जयन्ती केन्द्र र राज्य सरकारहरु साथै धेरै राजनीतिक र सामाजिक९सांस्कृतिक संगठनहरु मनाईदै छ। गान्धी जयंती मनाउनु भन्दा पहिले, एक प्रश्न जहिल्यै दिमागमा आउँछ कि गान्धीले कसरी आफ्नो जन्मदिन मनाउथे ?

स्वच्छता अभियान देखि अहिंसा दिवससम्म :

यस दिनमा गांधीवादी सामाजिक संगठनहरु र सरकारद्वारा धेरै कार्यक्रमहरु आयोजित गरीन्छ । स्वच्छता अभियानदेखि अहिंसाको लागी स्वदेशी र लोकतन्त्रको बारेमा कुरा गरीन्छ। यी सबै कार्यक्रम ठूलो स्तरमा आयोजित गरीन्छ। तर गान्धीले आफ्नो जन्मदिन मनाए वा मनाएनन् र उनले आफ्नो जन्मदिनमा के गर्थे भन्ने धेरै मानिसहरुलाई आज पनि थाहा छैन।

मानिन्छ वरिष्ठ गान्धीवादी विचारक महात्मा गान्धी आफ्नो जन्मदिन मनाएनन्। प्रसिद्ध गान्धी विचारक रामचन्द्र राही भन्छन् – शायद गान्धीजीले जन्मदिन मनाउनुभएन, तर मानिसहरूले मनाए। राही अक्टोबर २, १९१८ को एउटा घटना उद्धृत गर्दै भन्छन्, गान्धीजीले आफ्ना अनुयायीहरुलाई भने, ‘मेरो मृत्यु पछि, मेरो परीक्षा हुनेछ कि म जन्मदिन मनाउन योग्य छु वा छैन।’

राहीका अनुसार- ‘गान्धी मेमोरियल फंडका अध्यक्ष थिए , गान्धीजी आफ्नो जन्मदिनमा पनि आफ्नो नियमित दिनचर्याको पालन गर्नको लागी प्रयोग गर्नुहुन्थ्यो। उहाँ तोकिएको समयमा प्रार्थना गर्नुहुन्थ्यो, चरखा घुम्नुहुन्थ्यो, मानिसहरुलाई भेट्नुहुन्थ्यो र प्रायजसो मौन हुनुहुन्थ्यो। गान्धीजी शरीरको सफाईसँगैमनको सफाईको बारेमा कुरा गर्नुहुन्थ्यो र मनको शुद्धतालाई धेरै महत्व दिनुहुन्थ्यो ।’

अक्टोबर २ मा, स्वतन्त्रता आन्दोलनमा अहिंसाको माध्यमबाट आफ्नो लडाई लड्ने बापूको जन्मिदनमा मितिसंयुक्त राष्ट्र संघले जुन १५, २००७ मा अन्तराष्ट्रिय अहिंसा दिवस घोषणा गरेको थियो।

भारतमा शीर्ष स्तरमा गान्धी जयंतीको दिन, राजधानी दिल्लीको राजघाटमा विशेष श्रद्धांजलि र प्रार्थना सभाहरु आयोजित गरीन्छ। राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री सहित सबै राजनीतिज्ञ महात्मा गान्धीको समाधिमा पुष्पांजलि अर्पण गर्दछन्।