कथा फुटबलको : विश्वयुद्ध बाहेक रोकिएन एफए कप

काठमाडौं । म्यानचेस्टर युनाइटेडले वेम्बली स्टेडियम तताईरहँदा ८४ हजार ८१४ दर्शकले रोचक प्रतिष्पर्धा प्रत्यक्ष हेरेका थिए ।
एफए कपको फाइनल खेल प्रत्यक्ष र परोक्ष रुपमा हेर्न संसारभरका फुटबल प्रेमी शनिबार बिहानैदेखि उत्साहपूर्वक तयारीमा थिए । म्यानचेस्टर युनाइटेडलाई आफ्नो प्राण सरह प्रेम गर्ने दर्शक म्यानचेस्टर सिटीका समर्थकलाई खिसीट्यूरी गर्न मानसिक रुपमै तम्तयार थिए । खेल रोचक त थियो नै, एफए कप उचालेर बुरुकबुरुक उफ्रिरहेका म्यानचेस्टर युनाइटेडका खेलाडी प्यारापिटमा आकाशै छेड्नेगरी चिच्याईरहेका समर्थकलाई झन उत्तेजित पारिरहेका थिए ।

एफए कपको फाइनलमा म्यानचेस्टर सिटीलाई २–१ ले पराजित गर्दै आफ्नो प्रतिद्वन्द्वीलाई दोहोरो उपाधिबाट वञ्चित गर्ने क्रममा मध्यवर्ती सिजनको आफ्नो उत्कृष्ट प्रदर्शनलाई म्यानचेस्टर युनाइटेडले अन्त्यसम्म बचायो ।

प्रबन्धक एरिक टेन ह्यागको भविष्यको बारेमा अड्कलबाजीको साथ, युनाइटेडले पहिलो हाफमा किशोर एलेजान्ड्रो गार्नाचो र कोबी माइनूको गोलको रूपमा फारम बुकलाई १३औं पटक ट्रफी उचाल्न सफलता दिलायो ।

प्रिमियर लिग च्याम्पियन सिटी लगातार सिजनमा दोहोरो जित्ने पहिलो क्लब बन्ने दाबी गर्दै, खुला खेलमा सबै प्रतियोगिताहरूमा ३५ खेलको अपराजित दौडमा थियो । माइनूले २–० को अग्रता बनाउनु अघि गार्नाचोलाई ३० औं मिनेटमा ओपनर उपहार दिए ।

सिटी दोस्रो हाफमा उठ्यो र एर्लिङ हालान्डले क्रसबारमा प्रहार गरे । तर उनीहरूले वैकल्पिक खेलाडी डोकुको लागि ८७ औं मिनेटसम्म कुर्नुपरेको थियो । युनाइटेड टेन ह्यागको दुई–सिजनको प्रभाव र अर्को सिजनको युरोपा लिगको लागि योग्यताको उत्कृष्ट नतिजा बनाउन सफल भयो ।यसरी एफए कपको यो सिजन सकिएको छ ।

के हो एफए कप
पहिलो पटक सन् १८७१ र १८७२ सिजनमा खेलिएको यो विश्वको सबैभन्दा पुरानो राष्ट्रिय फुटबल प्रतियोगिता हो । यो फुटबल संघ (द एफए) द्वारा आयोजित र नामाकरण गरिएको हो । सन् २०१५ देखि, यसलाई यसको हेडलाइन प्रायोजक एमिरेट्स पछि एमिरेट्स एफए कप भनेर चिनिन्छ ।
‘द कप’ एक व्यक्तिको विचार थियो । चाल्र्स एल्कक एक वर्ष भन्दा बढीको लागि सचिव थिए । जब उनको राष्ट्रिय नकआउट टूर्नामेंटको सपना थियो । ह्यारोमा आफ्नो स्कुलका दिनहरूमा अन्तर–हाउस ‘सडेन डेथ’ प्रतियोगितामा खेलेको सम्झना थियो र उनको प्रस्तावलाई तुरुन्तै स्वीकार गरियो ।

यो कप लगभग १५० वर्ष भन्दा बढी भइसक्यो । खेल १८७१—७२ मा रोयल इन्जिनियर्स र म्यानचेस्टर डर्बीहरू पछिल्ला दुई फाइनलहरूमा आयोजित वान्डरर्सको विजयको बीचमा धेरै विकसित भएको छ ।

एफए कप फाइनलहरूको सूची
सन् २०२३ सम्म ४४ क्लबहरूले यो कप जितेका छन् । सर्वाधिक जितको कीर्तिमान आर्सनलको नाममा छ, जसले १४ जित हात पारेको छ । कप एउटै टोलीले लगातार दुई वा बढीमा दस पटक जितेको छ । चार टोलीहरूले लगातार फाइनल एक पटक भन्दा बढी जितेका छन् ।

पोर्ट्समाउथले सबैभन्दा लामो निर्बाध सात वर्षसम्म एफए कप ट्रफी राखेको फुटबल क्लबको गौरव छ । पोर्ट्समाउथले १९३९ मा एमए कप फाइनलमा वोल्भरह्याम्टन वान्डर्स४ को विरुध्द १ ले हराएको थियो । १९३८ एफए कप विजेताको रूपमा ट्रफी प्रदान गरिएको थियो ।

म्यानचेस्टर सिटीले आफ्नो इतिहासमा ३४ प्रमुख सम्मान जितेको छ, नौ लिग उपाधि, सात एफए कप, आठ लिग कप, छ एफए च्यारिटी/सामुदायिक शिल्ड, एउटा यूईएफए च्याम्पियन्स लिग, एउटा युरोपियन कप विजेता कप, एक यूईएफए सुपर कप, र एक फिफा क्लब विश्व कप ।

फुटबल एसोसिएसन च्यालेन्ज कप, जसलाई सामान्यतया एफए कप भनिन्छ, विश्वको सबैभन्दा पुरानो फुटबल प्रतियोगिता हो । सन् १८७१ देखि हरेक वर्ष इङ्गल्याण्ड र वेल्सका टोलीहरूले प्रतिष्ठित यो कप ट्रफीको लागि प्रतिस्पर्धा गर्दै आएका छन् । (विश्व युद्धका वर्षहरू बाहेक यो फुटबल प्रतियोगिता कहिले पनि रोकिएको इतिहास छैन ।

शीर्ष गोलकर्ताहरू

इयान रश सेन्टर–फर्वार्ड ७४, फ्रैंक लाम्पार्ड सेन्ट्रल मिडफिल्ड ७२, एलन शियरर सेन्टर–फरवार्ड ५२ र जोन बार्न्स लेफ्ट मिडफिल्ड ८६ छन् ।