ओटावा । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका कारण क्यानडाका प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीले नयाँ कार्यकाल जितेका छन् । सोमबार भएको निर्वाचनमा कार्नीले नेतृत्व गरेको लिबरल पार्टी सबैभन्दा ठूलो दल बन्ने निश्चित भएको छ ।
पछिल्लो मत परिणामअनुसार कूल ३४३ सिट भएको हाउस अफ कमन्समा सत्तारूढ लिबरल पार्टीले १६७ वटा सिटमा जित वा अग्रता हासिल गरेको छ । त्यस्तै प्रमुख प्रतिपक्षी दल कन्जर्भेटिभले १४५ सिट जितेको वा अग्रता लिइरहेको अवस्था छ ।
बहुमत सरकार बनाउन १७२ सिट चाहिन्छ । तर यो संख्या नपुगे पनि लिबरल पार्टीले अर्को सरकारको नेतृत्व गर्ने पक्का भएको छ ।
सार्वजनिक प्रसारणकर्ता सिबिसी र अन्य आउटलेटहरूले लिबरलहरूले क्यानडाको अर्को सरकार बनाउने अनुमान गरेका छन् तर उनीहरूले संसदमा बहुमत प्राप्त गर्नेछन् वा छैनन् भन्ने अझै स्पष्ट भएको छैन ।
कार्नीको लिबरल पार्टीले मतदाताहरूलाई विश्वास दिलाएपछि उनको संकट व्यवस्थापनको अनुभवले उनलाई अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको सामना गर्न तयार पारेको थियो ।
कन्जर्भेटिभ नेता पियरे पोइलिभ्रे प्रधानमन्त्री बन्न असफल भए । तर उनको पार्टी बलियो विपक्ष गठन गर्ने बाटोमा थियो ।
पहिला कहिल्यै निर्वाचित पदमा नरहेका र गत महिना मात्र जस्टिन ट्रुडोलाई प्रधानमन्त्रीका रूपमा प्रतिस्थापन गरेका कार्नीले पहिले क्यानडा र बेलायतमा केन्द्रीय बैंकको गभर्नरका रूपमा सेवा गरेका थिए । ट्रम्पको व्यापार युद्ध र विलयको धम्कीले क्यानडालीहरूलाई आक्रोशित बनायो र संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको व्यवहारलाई अभियानको शीर्ष मुद्दा बनायो ।
६० वर्षीय पूर्व लगानी बैंकर कार्नीले आफ्नो अभियान ट्रम्पविरोधी सन्देशमा आधारित गरे । संयुक्त राज्य अमेरिकामाथिको निर्भरता कम गर्न क्यानडाको विदेशी व्यापार सम्बन्धहरू विस्तार गर्ने वाचा गरे र भने, ‘अब हामी अमेरिकालाई विश्वास गर्न सक्दैनौँ ।’
कार्नीले ट्रम्पको धम्कीलाई कठोर शब्दहरूमा वर्णन गरेका छन् । ‘डोनाल्ड ट्रम्प हामीलाई तोड्न चाहनुहुन्छ ताकि अमेरिकाले हामीलाई आफ्नो बनाउन सकोस्,’ उनले चुनावी अभियानमा भनेका थिए, ‘उनीहरूलाई हाम्रो स्रोत चाहिन्छ, उनीहरूलाई हाम्रो पानी चाहिन्छ, उनीहरूलाई हाम्रो जमिन चाहिन्छ, उनीहरूलाई हाम्रो देश चाहिन्छ । उनीहरूले त्यो पाउन सक्दैनन् ।’
जब सिबिसी प्रक्षेपण घोषणा गरियो, ओटावा स्थलमा उल्लासको जयजयकार भयो जहाँ लिबरल समर्थकहरूले परिणामहरू हेरिरहेका थिए ।
‘म यस अर्थमा खुसी छु कि हामीले ट्रम्पसँग उहाँको स्तरमा कुरा गर्न सक्ने कोही पाएका छौँ,’ ७२ वर्षीया डोरोथी गोबल्टले भनिन्, ‘ट्रम्प एक व्यापारी व्यक्ति हुनुहुन्छ, कार्नी एक व्यापारी व्यक्ति हुनुहुन्छ र मलाई लाग्छ उहाँहरू दुवै सम्बन्धित हुन सक्नुहुन्छ ।’
ट्रुडोले राजीनामा दिनुअघि ट्रम्पले उनको उपहास गरेका थिए र प्रधानमन्त्रीलाई ‘गभर्नर’ भन्दै क्यानडालाई ५१औँ अमेरिकी राज्य बन्न आग्रह गरेका थिए ।
गोबल्टले त्यो उपहास बन्द हुने अपेक्षा गरेको बताइन् । ‘यो अब गभर्नर होइन, यो क्यानडाको प्रधानमन्त्री हो र यो अब ५१ औँ राज्य होइन । यो ‘हामी क्यानडा हौँ !,’ उनले भने ।
लिबरल विधायक र कार्नीको क्याबिनेटका सदस्य स्टिभन गिलबेल्टले परिणामलाई ट्रम्पसँग जोडे ।
‘राष्ट्रपति ट्रम्पद्वारा क्यानडाको अर्थतन्त्रमा मात्र नभई अर्थतन्त्र, हाम्रो सार्वभौमिकता र हाम्रो पहिचानमा भएका थुप्रै आक्रमणहरूले क्यानडालीहरूलाई साँच्चिकै परिचालन गरेको छ र मलाई लाग्छ उनीहरूले प्रधानमन्त्री कार्नीमा विश्व मञ्चमा अनुभव भएको, अर्थतन्त्रको अनुभव भएको व्यक्ति देखेका छन्,’ उनले सिबिसीलाई भने ।
कार्नीले सन् २००८–२००९ को आर्थिक संकटमा बैंक अफ क्यानडाको नेतृत्व गरेका थिए । उनले सन् २०१६ को ब्रेक्जिट मतदानमा आएको उथलपुथलमा बैंक अफ इंग्ल्यान्डको नेतृत्व गरेका थिए ।
ट्रुडोको प्रस्थान लिबरल जितका लागि पनि महत्त्वपूर्ण थियो । यो प्रस्थानले क्यानडाको राजनीतिक इतिहासमा सबैभन्दा नाटकीय मोडहरूमध्ये एकलाई समेटेको थियो ।
ट्रुडोले राजीनामा दिने घोषणा गरेको जनवरी ६ का दिन ट्रुडोको दशकको शासनपछि बढ्दो खर्चहरू बारे सार्वजनिक आक्रोश बढेको अवस्थामा धेरैजसो सर्वेक्षणहरूमा कन्जर्भेटिभहरूले लिबरलहरूलाई २० भन्दा बढी अंकले अगुवाइ गरेका थिए । तर कार्नीले ट्रुडोलाई प्रतिस्थापन गरेपछि ट्रम्पका बारेमा राष्ट्रव्यापी चिन्तासँग मिलेर चुनावी दौडलाई परिवर्तन गर्यो । कार्नीले चुनावी अभियानभरि ट्रुडोबाट आफूलाई टाढा राखे ।
उनले पूर्वप्रधानमन्त्रीले क्यानडाको अर्थतन्त्र बढाउनमा पर्याप्त ध्यान नदिएको बताए । उनले कार्बन उत्सर्जनमा ट्रुडोको विवादास्पद कर खारेज गरे । विवादास्पद करले धेरै मतदातालाई निराश बनाएको थियो ।
दुई दशकदेखि संसदमा रहेका ४५ वर्षीय पोइलिभ्रेका लागि यो परिणामले पीडादायी पराजयको संकेत गर्दछ । उनले ट्रम्पप्रति निर्देशित मौन क्रोधका लागि उनको आलोचना गरिएको थियो तर उनले घरेलु चिन्ताहरूमा ध्यान केन्द्रित राख्न चाहेको बताए ।
उनले मतदाताहरूलाई कार्नीले असफल लिबरल शासनलाई निरन्तरता दिने प्रस्ताव गर्ने प्रयास गरेको विश्वास दिलाउन प्रयास गरे तर यो तर्क असफल भयो ।
क्यानडाको चार करोड १० लाख जनतामध्ये करिब दुई करोड ९० लाख छ वटा समय क्षेत्र फैलिएको विशाल जी–७ देशमा मतदान गर्न योग्य थिए । बहुमतका लागि एक सय ७२ सिट आवश्यक रहेको क्यानडाको तीन सय ४३ सदस्यीय संसद्को नतिजा अझै आउन बाँकी छ । लिबरलहरूले सन् २०१५ मा बहुमत प्राप्त गरे तर सन् २०१९ देखि अल्पसंख्यकसँग मिलेर शासन गर्दै आएका छन् ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया